Klimaatverandering

Het klimaat verandert en Zeeland verandert mee. Dat zal ook wel moeten want we ondervinden steeds vaker de gevolgen van de opwarming van de aarde. Om die opwarming tegen te gaan, moeten we aan de bak. Dat geldt voor grote industrieën maar eveneens voor de inwoners van de provincie. Daarnaast moeten we rekening houden met meer extreme weersomstandigheden.

“Ja, die klimaatverandering heeft gevolgen voor bijna alles. Voor de zware industrie bijvoorbeeld, die minder – en op den duur helemaal niet meer – afhankelijk wil zijn van fossiele brandstoffen. Maar ook voor ons als burgers. We maken het de laatste jaren steeds vaker mee, lange periodes van grote droogte en soms enorme hoosbuien. De extremen nemen toe. Zo heeft het klimaat invloed op je eigen huishouding, voor je tuin, hoe je je beweegt, hoe je je kleedt, wat je doet en laat. Samen proberen we die klimaatverandering te beïnvloeden door duurzamer te leven.”

Van de opwarming van de aarde merk je niet zoveel maar de direct zichtbare gevolgen verhogen het urgentiebesef dat er iets moet gebeuren. “Die zorgen voor een versnelling van dingen waar we toch al mee bezig waren. Kijk naar hoe we elektrificeren, thuis en in de industrie, naar isolatieprogramma’s voor huiseigenaren en naar subsidies voor groene daken of zonnepanelen – of die nou van Rijk, Provincie of gemeenten zijn.

Die klimaatverandering heeft ook sociale gevolgen. “Zeker als het heel lang heet is, is het goed naar elkaar te blijven omzien. Vooral oudere mensen hebben het dan vaak zwaar. Wij kunnen het klimaat niet van vandaag op morgen veranderen, laat ons dan in elk geval proberen het menselijke klimaat te beïnvloeden. Gewoon, door er voor elkaar te zijn.”

Klimaatverandering, onze omgang met de aarde waarop wij leven: het heeft allemaal met elkaar te maken. “Ik denk dat we in een overgangssituatie zitten. Wat we vroeger normaal vonden, daar hebben we nu spijt van als haren op ons hoofd. Of je het nou over PFAS-lozingen hebt of over stikstofuitstoot. We zijn de afgelopen decennia té gericht geweest op eenzijdige groei, meer verdienen, meer ontwikkelen. Nu gaan we naar een tijd waarin de kwaliteit van leven centraal staat. Dat is wat anders dan meer willen hebben. Het is vooral ook ons welzijn centraal stellen. Brede welvaart. Daar past geen PFAS in het water bij of andere vervuilende stoffen. Als Provincie hebben wij de belangrijke taak om na te denken over de vraag hoe wij onze delta in de 21e eeuw verder willen ontwikkelen, op economisch gebied maar ook wat betreft natuur, landbouw, visserij, mobiliteit, qua cultuur en de ruimtelijke ordening.”

In 2023 wordt herdacht dat zeventig jaar geleden de Watersnoodramp plaatsvond. “Toen dacht men ook: het is over en uit. Het land is onder water gelopen, er zijn ontzettend veel mensen doodgegaan. Maar ook toen hebben de Zeeuwen zich opgericht, zichzelf opnieuw uitgevonden. Ook in het beschermen van het land tegen de zee. Tegelijk door open te staan voor de hulp van anderen. Dat heeft geleid tot innovaties en nieuwe inzichten. Op die manier blijven we kijken naar Zeeland en de klimaatverandering. Ik denk dat we als delta een voorbeeld kunnen zijn voor andere delta’s in de wereld. Zonder een grote broek aan te trekken, we blijven wel nuchter.”