Bestuurlijke integriteit

Goed bestuur is integer bestuur. Dat geldt voor het hele Provinciebestuur, zowel voor Provinciale als Gedeputeerde Staten. Om die integriteit zoveel mogelijk te bevorderen, is daaraan het afgelopen jaar op verschillende manieren aandacht besteed.

Zo voerde de commissaris, samen met de statengriffier vanaf maart ‘integriteitsgesprekken’ met alle 39 leden van Provinciale Staten (PS). “Ze kunnen tegen dilemma’s aanlopen, bijvoorbeeld vanwege het feit dat het publieke en het private domein steeds meer met elkaar verstrengeld raken. Daarnaast neemt de rol van de participerende burger toe en kunnen politieke ambtsdragers te maken krijgen met agressie en geweld. Hoe kun je daar als volksvertegenwoordiger mee omgaan, dat soort zaken bespreken we. Niet alleen in maart maar regelmatig.”

Risicoanalyse kandidaat-GS-leden

Eind juni 2023 benoemden Provinciale Staten de vijf nieuwe leden van Gedeputeerde Staten (GS). “Voorafgaand aan de benoeming heb ik een risicoanalyse integriteit voor de vijf kandidaten laten uitvoeren. Allereerst om inzicht te verkrijgen in mogelijke risico’s vóór de benoeming, zowel op persoonlijk, relationeel, financieel als functioneel gebied. Daarnaast beoogt het integriteitsonderzoek het bewustzijn van de kandidaat te vergroten, als voorbereiding op de bestuursperiode. Een gespecialiseerd bureau doet het onderzoek, dat vervolgens in een gesprek verslag bij mij doet over de bevindingen en eventuele aanbevelingen.” “In algemene zin geldt ten aanzien van alle kandidaten dat is afgesproken om alert te zijn op situaties die raken aan eigen belangen, belangen in de naaste omgeving van een kandidaat en belangen die voortvloeien uit nevenfuncties van een kandidaat.”

Omgangsvormen

In het afgelopen jaar is er met leden van Provinciale Staten gesproken over de manier waarop volksvertegenwoordigers met elkaar omgaan. Daarnaast is er – onder meer bij het inwerkprogramma voor Statenleden – stilgestaan bij de vraag hoe politieke ambtsdragers om moeten gaan met agressie en geweld tegen hen. Helaas krijgen ook Zeeuwse volksvertegenwoordigers hier steeds vaker mee te maken. Om die volksvertegenwoordigers hierin bij te staan, wordt in 2024 een zogeheten agressieprotocol voor politieke ambtsdragers opgeleverd.

Gedragscode politieke ambtsdragers

In 2015 werd de huidige gedragscode voor politieke ambtsdragers vastgesteld. In deze gedragscode zijn de afspraken op het gebied van integriteit vastgelegd voor PS, GS en de commissaris van de Koning. Sinds de vaststelling van deze code is er het nodige veranderd. Zo is bijvoorbeeld de Provinciewet aangescherpt op het gebied van integriteit: er zijn nieuwe eisen opgenomen voor het benoemen van gedeputeerden, strengere regels over het deelnemen aan het politiek debat wanneer een politiek ambtsdrager een belang heeft en ook andere bepalingen over het omgaan met geheime informatie. Ook zijn er sindsdien de nodige maatschappelijke ontwikkelingen geweest waarin de gedragscode nog niet voorziet. Denk daarbij aan hoe volksvertegenwoordiger moeten omgaan met sociale media, de maatschappelijke aandacht voor omgangsvormen, kwetsbaarheid van bestuurders als het gaat om lobbyen, weerbaarheid van politieke ambtsdragers en (criminele) ondermijning. In de loop van 2024 verschijnt daarom een geactualiseerde versie van de gedragscode.